Langbiografii vom Viktor Schobinger

 uf ere füerig z Pariis

Übersicht über s läbe

De Viktor Schobinger, isch 1934 z Wättischwiil geboore, als luzèèrner schtadtbürger, was er na imer isch. Z Wättischwiil isch er au i d primaarschuel und i d seck. Vor ere bankleer häd en en fründ vo siim vatter ggrettet und er häd uf s literaargimi z Züri töörffe – en glücksfall für en, au wän er en schlächte schüeler gsii isch. Wèèr hett doozmaal tänkt, das er mit eme vierer im tüütsch emal wüür wèrbetägscht und krimi schriibe? Nachane häd er aber gliich es bankpraktikum ggmacht. Us de bank häd er welen uusbräche und seckleerer wèèrde; dadezue isch er aber z tumm gsii: er isch duregheit wäg sinere schlächte tùùrnschtund und wäge sine mängel im fach psichologii – und er hett au em profässer nöd söle widerschpräche, scho gaar nöd vor em zmittaag.

Soo isch er gliich wider uf de bank gglandet. Milioone häd er verwaltet, und daas mit eme dreier im matuurzügnis für matematiik! Vo 1973 bis 1987 isch er wèrbeläiter gsii vo de (doozmaal) viertgrööschte bank vo de Schwiiz – èèr säit mit erfolg; dän isch er i raaten abgsetzt woorde und hät na siben uglücklechi jaar müesen abhocke. I dène verloorne jaar häd er nüüt me chöne publiziere und schriibe scho fasch gaar nüüt me. Ales i alem häd er zwäiedriissg jaar rächt gschaffet, bis er äntli hät chöne mache, was er äigetli scho lang gèèrn vorhèèr ggmacht hett.

Er isch en fèèn vo Züri und vo Pariis. Uf Pariis faart er sicher äimaal im jaar ane, lieber zwäi- oder drüümaal. Debii häd em au de französischprofässer blos en vierer ggèè. Er inträssiert sich für vil z vil: für schpraache (vor alem für s züritüütsch), für d gschicht, won en psunders d übergangsziite fasziniered: di Achtzäät Dinaschtii, der undergang vom Weschtröömische Riich oder di Französisch Revoluzioon, und imer wider für lüüt, tooti und läbegi, vor alem für dèttig, wo zum raamen uus gheied.

Uuftraagsaarbete

Uf schrifttüütsch sind usechoo e Züritüütschi Chùùrzgramatik, und als uuftraagsaarbete: Züriseefaart, Zürcher Bùùrgegschichte, en Füerer dur Wintertuur und Umgäbig, Züritüütsch, Zürcher Wappekund, Zürcher(inen) i aler wält und Zürcher Mèrk-Würdikäite. Als aareger und mitautoor isch er betäiliget a de Zürcher Oortsnäme und a de Zürcher Familienäme.

Genealogii

Für sini familiegschicht häd er i den archiiv tuusegi vo beleeg gsamlet. Bis etz sind öppen es totzet familiegschichtlechi aarbete publiziert, drunder e Quälesamlig (bis etz vier bänd mit jee 500 siite) und sibe monografiie.

Züritüütschi wèrch

Di mäischte wèrch aber sind züritüütsch gschribe: Sit 1979 sind driissg Züri-Krimi entschtande, ales fäll wo de polizeilütnand Ääschme gglööst hät – oder au nööd. D phèrsoone inträssiered en daa äigetli mee als d fäll. Sächs krimi sind nanig publiziert.

En aard en familieromaan isch 1996 under em tittel Kä helde · vil gschichte i äinere gschicht erschune, wo ggwööndlechi lüüt vo Züri schilderet. Über vierzg chùùrzgschichte sind erschunen i vier samlige mit de tittel: gschpuneni gschichte, vo manen und fraue, zwüschet himel und èèrde und alerhand tüüschige.

Übersetzige

Us em alte teschtamänt häd er de versamler (s Buech Salomo) und s liederlied (Hohelied) übersetzt, us em griechische de frösch-müüs-chrieg, toppelschpraachig und i hexaameter, us em altègiptische em Sinuhe sini gschicht.

Züritüütsch theoreetisch

Er chnüündled au theoreetisch i s züritüütsch ine; soo häd er sini schrifttüütsch chùùrzgramatik nöi uufggläit, es ortografiibüechli useggèè und e züritüütsch-übersicht em ABC naa under em titel säit me soo oder andersch? Daas buech laufft besser als jede vo sine krimi. Erschienen sind ferner ein zweibändiger Grundwortschatz, ein dreibändiges Wortfamiliewörterbuech, ein zweibändiges Sinoniimwörterbuech. Anderes steht noch aus.

Füerige

Für chliini gruppen macht er füerige z Pariis – natüürli uf züritüütsch; zwänzg häd er zur uuswaal. Für Züri häd er blos äi füerig uf laager: vom Fraumünschter über d Wasserchile i s Groossmünschter.

Abschluss

De Viktor Schobinger hät na en huuffe voor; d liischte vo de büecher, won er na wett schriibe, isch lang. Drunder sind ussert epaar krimi en huuffe chùùrzgschichte, romään, familiegschichtlechi wèrch, s äint und s ander über di züritüütsch schpraach; aber au na über epaar lumpereie tänkt er naa. Sis läben isch sicher z chùùrz zum na ales chönen inebringe. Uf jede fall isch er verplaanet bis i s jaar 2024; nachane cha me wiiterluege.

nach oben